Aan de slag met Mokume Gane

Een eeuwenoude techniek met een moderne visie

Mokume Gane (uitgesproken als mow-koo-may gone-ay) is een eeuwenoude Japanse metaaltechniek die ooit werd gebruikt om samurai-zwaarden te versieren. De naam betekent letterlijk houtnerfmetaal en dat is precies wat je ziet: lagen metaal die in patronen in elkaar overvloeien, net als houtnerven. Het is een techniek die vakmanschap, geduld en lef vraagt – en die tegelijk oneindige mogelijkheden biedt voor moderne sieraden.

Toen ik Mokume Gane ontdekte, voelde het alsof de cirkel rond was. In mijn schilderijen werk ik al jaren met kleurcontrasten, vloeiende overgangen en gelaagdheid. Deze techniek in metaal bleek hetzelfde te kunnen doen – maar dan in een vorm die je dagelijks kunt dragen. Voor mij is dit niet alleen een ambacht, maar ook een artistieke vertaling van mijn visie: kunst hoort dichtbij je te zijn, niet alleen aan de muur, maar ook op je huid.

Grenzen verleggen in een eeuwenoude traditie

Wie met Mokume Gane wil werken, moet bereid zijn risico’s te nemen. De techniek is complex: de metalen worden niet gesoldeerd, maar gelamineerd. Dat betekent dat ze bij hoge hitte aan elkaar hechten zonder dat de lagen verdwijnen. Veel vakgenoten werken met ovens en uitgebreide opstellingen, maar ik besloot te beginnen met wat ik had: een brander, vuurvaste stenen en vooral een grote dosis nieuwsgierigheid.

Er was weinig kennis in het Nederlands beschikbaar en cursussen waren door corona niet haalbaar. Dus deed ik wat elke pionier doet: ik dook in Engelstalige literatuur, bekeek eindeloos YouTube-video’s en stelde vragen aan iedereen die ik kon vinden. En toen – begon ik gewoon. Niet omdat ik zeker wist dat het zou lukken, maar omdat ik geloof dat vernieuwing altijd begint met proberen.

De kunst van experimenteren

Mijn eerste pogingen waren verre van perfect. Te heet, te weinig lossingsmiddel, koper dat aan het gereedschap vastsmolt – ik heb het allemaal meegemaakt. Maar elke mislukking bracht mij dichter bij de magie van Mokume Gane.

Ik begon met koper en zilver – een klassieke, maar prachtige combinatie. Laag voor laag zaagde, schuurde en stapelde ik de plaatjes, tot ik het spannende moment bereikte waarop ik de metalen vast klemde om alles te kunnen verhitten en de metalen zich echt aan elkaar hechtten. Het voelde alsof ik een geheim ontsluierde dat eeuwenlang in de Japanse traditie was bewaard.

Het resultaat? Een stuk metaal waarin patronen opduiken zodra je begint te frezen, boren en walzen. Elke bewerking onthult een nieuwe laag, een nieuw verhaal. Het is alsof je door de tijd heen snijdt en telkens iets onverwachts ontdekt.

Waarom dit ertoe doet

Mokume Gane is meer dan een ambacht. Het is een manier om kunst, geschiedenis en innovatie samen te brengen. Waar veel sieraden trends volgen, kies ik er bewust voor om technieken te verkennen die dieper geworteld zijn. Voor mij is Mokume Gane een statement: echt vakmanschap laat zich niet haasten, maar vraagt om toewijding en visie.

Daarom deel ik dit verhaal. Niet alleen om te laten zien wat ik maak, maar ook om te inspireren. Want of je nu zelf met je handen werkt of simpelweg van unieke sieraden houdt: de waarde zit in het proces, in het lef om iets nieuws te proberen en oude technieken een hedendaagse stem te geven.

Toekomstplannen

Ik heb nog maar een fractie van de mogelijkheden van Mokume Gane ontdekt. Mijn volgende stap is experimenteren met zilver en shibuichi. Uiteindelijk wil ik ook met goud werken, maar dat is een materiaal dat volledige beheersing vraagt. Daar neem ik de tijd voor, want wie met goud werkt, moet niets aan het toeval overlaten.

Ontdek de collectie

Wat begon als een experiment, groeit inmiddels uit tot een collectie waarin elke ring, hanger of oorbel een verhaal draagt. Elk stuk is uniek: een ontmoeting van traditie, innovatie en persoonlijke expressie.

Dit is overigens wat ik tot nu toe heb gemaakt met deze techniek.