Aan de slag met Mokume Gane
Mokume Gane (mow-koo-may gone-ay) is een eeuwenoude Japanse techniek. Met deze techniek kun je verschillende soorten metalen met elkaar lamineren (niet solderen) zodat de lagen van de metalen zichtbaar blijven en je dus verschillende kleuren kunt maken. Dat is ook de reden dat ik direct verliefd werd op deze techniek, het effect wat je krijgt lijkt namelijk ook op de schilderijen die ik maak en dat vond ik een mooie aanvulling op mijn collectie.
Ik moet eerlijk bekennen dat ik het erg spannend vond om hieraan te beginnen, veel informatie is alleen beschikbaar in het Engels en er zijn in Nederland wel cursussen voor te volgen maar door Corona waren de mogelijkheden daarvoor beperkt en ik wilde zo graag! Dus ik besloot te stoute schoenen aan te trekken, me in te lezen, YouTube af te struinen, mensen te bestoken met vragen en maar gewoon te beginnen onder het mom van ‘ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan’.
Hoe ging ik te werk met Mokume Gane?
Allereerst ging ik op zoek naar het juiste gereedschap om te gebruiken. Je wilt namelijk dat de metalen op elkaar smelten, maar niet vast smelten aan het gereedschap waar je het mee maakt. Uiteindelijk kwam ik erachter dat de plaatjes waartussen je je metalen lamineert gewoon van ijzer waren. Daarna moest ik beslissen met welke metalen ik wilde beginnen. Veel beginnelingen werken met messing en koper, maar ik vond messing toch geen goed idee omdat ik daar zelf allergisch voor ben en het dan zonde van mijn tijd zou zijn geweest als ik iets moois had gemaakt. Dus begon ik met de combinatie sterling zilveren en koper. Deze metalen lamineren ook erg lekker met elkaar, dus dat was een mooie stap om mee te beginnen.
Ik zaagde plaatjes van 25x35mm, 5 zilveren en 7 koperen, dus totaal 12 plaatjes. Deze heb ik zoveel mogelijk plat gemaakt, geschuurd en goed ontvet (ZEER BELANGRIJK). Daarna heb ik ze opgestapeld en tussen mijn metalen plaatjes geklemd. Klaar voor het meest spannende gedeelte, veel mensen gebruiken namelijk een oven voor deze techniek, maar die had ik niet dus stapelde ik een aantal vuurvaste stenen op elkaar en gebruikte ik mijn brander om als soort oven te fungeren.
De allereerste keer had ik dus geen ‘lossingsmiddel’ gebruikt en was mijn koper aan mijn gereedschap gesmolten, hier zie je foto’s van mijn tweede poging, eigenlijk had ik deze net iets te heet gemaakt, je ziet rechtsonder dat het zilver er een beetje tussenuit is gelopen en dat was niet de bedoeling, maar alle metalen zaten wel aan elkaar! Dat stukje heb ik er gewoon tussenuit gezaagd en alle randen heb ik ook mooi gelijk gezaagd. Pfiew, spannendste gedeelte voltooid! Ik kon los met mijn frees en graveersteker, ik heb dus allerlei gaten geboord, stukjes uitgefreesd en patronen gemaakt, daarna kon het metaal door de wals om weer een vlak stuk metaal te maken.
Dat stuk metaal is wat je hierboven ziet, het resultaat van mijn experiment! Oftewel het begin van een mooie collectie wat mij betreft want ik raak echt niet uitgepraat over deze magie. Hierna wil ik aan de slag met zilver in combinatie met titanium omdat je titanium blauw/paars kunt maken en dat zijn mijn favoriete kleuren ;). Daarnaast wordt dit ook veel gemaakt met goud, maar daarvoor zal ik nog een aantal uren moeten besteden om mijn techniek te verbeteren, want als je met goud gaat werken wil je het liever niet verpesten 😉 to be continued…
Dit is overigens wat ik tot nu toe heb gemaakt met deze techniek.
Mokume–gane is een oude Japanse smeedtechniek die haar naam dankt aan haar uiterlijk: mokume betekent houtnerf en gane metaal.
Mokume-gane wordt gebruikt om vele artistieke voorwerpen te maken. Hoewel de techniek eerst werd ontwikkeld voor de productie van decoratief zwaardbeslag, wordt het ambacht tegenwoordig vooral gebruikt voor de productie van sieraden en holle voorwerpen.
Mokume gane (mow-koo-may gone-ay) is een gelamineerd metaal, gemaakt van non-ferrometaal (geen ijzer). Aangenomen wordt dat het ongeveer 300 jaar geleden voor het eerst in Japan werd vervaardigd. In die tijd was het maken van Japanse zwaarden de hoogste kunstvorm in het land, en mokume-gane werd ontwikkeld om het gevest van het zwaard te versieren.
Van oudsher waren koper en zijn legeringen de belangrijkste metalen die in mokume werden gebruikt. Voor juwelen is er een grotere nadruk op zilver- en goudlegeringen, maar koperlegeringen zijn zeer belangrijk voor messenmakers en metaalsmeden die op grotere schaal werken. Zuiver koper lamineert en presteert goed in mokume.
